Yunan, Roma, Arap ve Hıristiyan dini içerikleri birçok ortak alt metin paylaşıyor. Bunlardan en temeli hiç kuşkusuz antropomorfik tasavvurlardır. MS 3. yüzyıla tarihlendirilen Nag Hammadi el yazmalarında ruh, psyche, ve topraktan olmak üzere farklı yaradılışa sahip üç ayrı Âdem’den bahsedilir. İlk Âdem (ruhtan/ışıktan olan) ruh bahşedilmiş olandır ve ilk gün zuhur etmiştir. Kıptîce özgün metinde […]
Dilin Belirsizliği [İtkahi, 2015] Gökhan Yavuz Demir Dil ne kadar belirsizdir? Ursula K. Le Guin’in de ifade ettiği gibi söz bütün kargaşa ve belanın kaynağıdır. En azından bazı filozoflar kelimelerin, cümlelerin ya da önermelerin sadece tek bir anlamı olduğunu, rasyonel çıkarımlar doğrultusunda mantıksal niceliklere karşılık gelebildiğini savunur. “Dilin Belirsizliği” adlı çalışmada ise bu anlayışın aksi […]
Felsefede arkhe problemi Descartes ile birlikte özneye çevrilmiş, kurulan kartezyen sistemde düalistik bir töz tasvir edilmiştir. Benzer bir düalizm Platon’un idealar kuramında da bulunur. Ancak Aristotales’in Platon felsefesine yaptığı rötuş gibi Spinoza da kendi monist sistemiyle Descartes düalizmini yadsımıştır.
Cicero, Kader Üzerine “De Fato” Zeplin Kitap, İstanbul, 2015, 211 sf (Çev. C. Cengiz Çevik) Kadar ve özgür irade tartışmaları felsefenin ana sorunları arasında olmaları nedeniyle güncelliğini korumaktadır. Eserdeki tartışmalar Roma’nın önemli filozof ve hatiplerinden Cicero (MÖ 106 – 43) tarafından stoacı bir bakış açısından ele alınmış.
Hermetizm genellikle felsefi bir sistem, ezoterik bir öğreti ya da kadim bir inisiye olarak tanımlanır. Çok geniş ve çeşitli olmakla birlikte, bu öğreti yaklaşık olarak MÖ 300 – MS 1200 yılları arasındaki antik metinlere dayanır.
Spinoza, geometrik düzende kaleme aldığı başyapıtı “Ethica”da sarsılmaz felsefi mutluluğu monist bir Doğa sistemi üzerine kurmuştur. Toplum, akıl, duygular, zihin… Hepsi varlığın sahip olduğu kudretle (zorunlu olarak) doğrudan ilişkilidir.
Akira Kurosawa’nın yönettiği Rashomon 1950 yılında vizyona girdiğinde sinema tarihine yeni bir yön vermişti. Rashomon, senaryosunda işlenen felsefi temaların metaforik imajları ve üstün oyunculuklarıyla birlikte görsel bir şölen sunmakta. Senaryosu Ryūnosuke Akutagawa tarafından 1915’te yazılan Rashomon ve Korulukta adlı iki kısa hikâyeye dayanan film 1951 Venedik Film Festivali’nde Altın Aslan ödülünün sahibi oldu.
Charles Augustus Strong (Çev. Nergis Tanç) Otonom Yayıncılık, İstanbul, 64 sayfa Felsefenin klasik problemleri yaratıklar arasında tartışılsaydı nasıl olurdu? Böyle bir kurgu Amerikalı felsefeci ve psikolog Strong tarafından yapılmış. Strong, yazılarının okunmasının zor olduğundan şikayet edenler için böyle bir kitap yazdığını ifade etmiş.
Sinema tarihinde az sayıda film Matrix kadar hafızalarda kalıcı bir iz bırakmıştır. Seneryo, oyunculuk, yönetmenlik, müzik ve kurgu gibi birçok açıdan başarılı olan Matrix çok geçmeden bir klasiğe dönüştü. Aradan uzun bir zaman dilimi geçmesine rağmen içerdiği felsefi temalar da üzerine her zaman konuşulabilecek bir başyapıt olmasını sağladı. Gnostisizm, varoluşçuluk, nihilizm ve idealizm gibi felsefi […]
Spinoza’nın Tao’su: Akıllı İnançtan İnançlı Akla Moris Fransez Kabalcı Yayıncılık, İstanbul, 2012, 363 sayfa Spinoza’ya giriş niteliğinde okunabilecek bu çalışma “Filozof Okuyucu”ya hitap ediyor. Metin akıcı, açık ve anlaşılır bir üslupta kaleme alınmış. Yazar aynı zamanda bir aikido hocası olması bakımından Spinoza felsefesi ile Doğu Bilgeliği arasındaki ortak paydaları da değerlendiriyor. Belli koşullarda, zorunlu olarak, […]
